کشف یکی از بزرگترین مکان های باستانی ایران در جنوب غربی شهر کرمانشاه - فروشگاه کوچک

دکتر سامان حیدری گوران، سرپرست هیات باستان شناسی بررسی منطقه سنگ معدن کرمانشاه اظهار کرد: با توجه به مجوزی که چندی پیش از پژوهشگاه میراث فرهنگی گرفتیم، کار بررسی منطقه سنگ معدن کرمانشاه به مدت یک هفته از یکم تا هشتم آبان انجام گرفت.

وی افزود: طی بررسی پیمایشی یک هفته ای در این منطقه ده ها تبر سنگی، ساطور ابزار و سنگ مادر مربوط به دوره پارینه سنگی کهن کشف شد که با توجه به ویژگی های تکنیکی و گونه شناسی مربوط با دوره آشولی هستند.

این باستان شناس با بیان اینکه پس از 60 سال این برای اولین بار است که ابزار مربوط به دوره پارینه سنگی در کرمانشاه کشف می گردد، گفت: در دهه 1960 میلادی هیاتی به سرپرستی رابرت بریدوود از دانشگاه شیکاگو آمریکا پیروز شدند یک قطعه تبرسنگی را در منطقه روستای گاکیه کشف کنند و از آن زمان تا به امروز گزارشی از کشف اینگونه ابزار در کرمانشاه نبوده است.

وی اضافه کرد: تبرسنگی ها ابزارهایی سنگی مربوط به دوره پارینه سنگی کهن هستند که در بازه زمانی 250 هزار سال تا 1.5 میلیون سال پیش ساخته می شده اند.

حیدری گوران ادامه داد: اکنون پس از حدود شش دهه ده ها قطعه ابزار سنگی مربوط به دوره پارینه سنگی کهن در منطقه سنگ معدن واقع در جنوب غربی شهر کرمانشاه کشف شده است.

به گفته این باستان شناس کرمانشاهی، از آنجایی که در حال حاضر تاریخ نگاری مطلقی برای این استقرار انسانی وجود ندارد، نمیتوان تاریخ دقیقی برای ساخت این ابزارها گفت، اما احتمالا میتوان تاریخی در حدود 700 هزار سال تا یک میلیون سال قبل را برای محوطه سنگ معدن پیش بینی کرد.

وی با اشاره به اهمیت بالای این کشف باستان شناسی عنوان کرد: اهمیت این کشف از آنجاست که نشان می دهد توالی سکونتی یا استقرار انسان ریخت ها از دوره پارینه سنگی کهن یعنی از حدود یک میلیون سال پیش تا دوره های بعد مثل پارینه سنگی میانی، نوین، فراپارینه سنگی و نوسنگی و پس از آن در این منطقه وجود داشته است.

حیدری گوران یادآور شد: باتوجه به اینکه مسئله توسعه انسان ریخت از حدود 2.5 میلیون سال پیش از قاره آفریقا به منطقه اوراسیا برای باستان شناسان اهمیت زیادی دارد، کشف محوطه پارینه سنگی کهن سنگ معدن کرمانشاه در واقع نقشه توسعه انسان های اولیه به منطقه اوراسیا را بهبود می بخشد و در این میان سرزمین ایران، زاگرس مرکزی و دشت کرمانشاه در جریان موضوع دگرگشت انسان ریخت ها نقش آفرینی می کند.

وی ادامه داد: این محوطه، مجموعه ای بزرگ و یکدست است که در مقام مقایسه با محوطه های مشابه در ایران بسیار منحصر بفرد است و نشان می دهد انسانها برای مدت طولانی اینجا می زیسته اند، اما اینکه دقیقا نحوه زیست آنها چگونه بوده و تمرکز آنها بر چه نوع غذایی بوده را هنوز نمی دانیم .

این باستان شناس پارینه سنگی اضافه کرد: احتمالا سازندگان ابزارهای سنگ معدن انسان ریخت هایی موسوم به هوموارکتوس بوده اند، هرچند گروه های دیگری هم از این نوع ابزارها می ساخته اند، اما باتوجه به وجود محوطه های مشابه در بخش هایی دیگر از آسیا این احتمال که هوموارکتوس این ابزارها را ساخته اند، فراوان است.

وی گفت: طبق کاوش ها و بررسی هایی که تا به امروز در کرمانشاه صورت یافته، می دانیم که این منطقه همواره جایی بوده که انسان ریخت ها به آن توجه داشته اند که این به کیفیت شرایط زیست محیطی این منطقه بر می گردد که از کیفیت بالایی برخوردار است و منابع آب و سنگ غنی داشته است.

حیدری گوران افزود: وجود دشت بسیار حاصلخیز کرمانشاه، چشمه ها و رودخانه های متعدد و منابع سنگ، این گروههای انسانی را به اینجا جذب کرده است .

وی با ابزار تاسف از آسیب هایی که ساخت و سازهای چند دهه اخیر به این محوطه مهم باستان شناسی وارد کرد، گفت: براساس بررسی های اخیر متوجه شدیم که متاسفانه فرایند روبه رشد بسیار بالای ساخت و ساز شهری بخش های عمده ای از این محوطه را از بین برده است .