حساسیت به پنی سیلین؛ علت، علائم و راه های پیشگیری - فروشگاه کوچک

در صورتی که مطالعه قسمت خاصی از این مطلب مد نظر شماست، با انتخاب عناوینی که در فهرست موضوعی زیر ارائه شده اند، به موضوع دلخواه خود برسید.

• حساسیت به پنی سیلین
• علائم
• زمان مراجعه به پزشک
• علت
• داروهای مشابه
• پیشگیری

حساسیت به پنی سیلین

حساسیت به پنی سیلین یک واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن به داروی آنتی بیوتیک پنی سیلین است. پنی سیلین برای درمان عفونت های باکتریایی تجویز می گردد. علائم این حساسیت شامل کهیر، بثورات و خارش است. واکنش های شدید نیز منجر به آنافیلاکسی (شوک مرگبار ناشی از آلرژی) می گردد که بر سیستم های مختلف بدن اثرمی گذارد.

از آنجا که آلرژی به این آنتی بیوتیک می تواند زندگی فرد را به مخاطره بیندازد. پیش از تزریق پنی سیلین، آن را تست می نمایند. توجه داشته باشید که اگر فردی به پنی سیلین حساسیت دارد، سایر آنتی بیوتیک ها به خصوص آنان که خواصی مشابه پنی سیلین دارند نیز می توانند برای او آلرژی زا باشند.

بیشتر بخوانید: عوارض آمپول پنی سیلین چیست؟ (موارد تجویز پنی سیلین)

علائم آلرژی به پنی سیلین

علائم حساسیت به پنی سیلین اغلب در عرض یک ساعت پس از مصرف دارو نمایان می شوند. البته در برخی موارد نادر ممکن است این اتفاق چند ساعت، چند روز یا حتی چند هفته بعد رخ دهند. علائم و نشان های آلرژی به پنی سیلین عبارتند از:

• بثورات پوستی
• کهیر
• خارش
• تب
• ورم
• تنگی نفس
• خس خس کردن ریه
• آبریزش بینی
• خارش و آبریزش چشم
• آنافیلاکسی

1. آنافیلاکسی

آنافیلاکسی یک واکنش حساسیتی نادر و مرگبار است که اختلالات گسترده ای در دستگاه های بدن ایجاد می نماید. علائم انافیلاکسی عبارتند از:

• تنگ شدن راه های هوایی و گلو و در نتیجه مشکل در تنفس
• تهوع یا گرفتگی شکمی
• استفراغ یا اسهال
• سرگیجه
• ضعف
• ضربان قلب سریع
• افت فشار خون
• تشنج
• از دست دادن هشیاری

2. سایر مسائل ناشی از آلرژی به پنی سیلین

آلرژی به پنی سیلین علائم نادر دیگری نیز می تواند داشته باشد که معمولا چند ساعت، چند روز یا چند هفته بعد از مصرف دارو بروز می نمایند. اغلب این علائم تا مدتی پس از قطع مصرف دارو نیز ادامه می یابند. این نشانه ها عبارتند از:

• بیماری سروم، که ممکن است باعث تب، درد مفاصل، بثورات، تورم و تهوع گردد.
• کم خونی ناشی از دارو، کاهش میزان گلبول های قرمز که می تواند خستگی، ضربان قلب نامنظم، تنگی نفس و علائم و نشانه های دیگری ایجاد کند.
• ائوزینوفیلیا و علائم سیستماتیک که باعث بروز خارش، افزایش تعداد گلبول های سفید خون، تورم، ورم غدد لنفاوی و عود عفونت هپاتیت خاموش می شوند.
• التهاب در کلیه ها (نفریت)، که می تواند باعث تب، خون در ادرار، تورم عمومی بدن، گیجی و علائم و نشانه های دیگر گردد.

بسته به نوع پنی سیلین، عوارض جانبی رایج شامل تهوع خفیف یا اسهال، سردرد یا خارش واژن است. در برخی شرایط محتمل است علائم عفونتی که برای درمان آن پنی سیلین دریافت نموده اید، یا علائم مسائل دیگر با آلرژی به پنی سیلین اشتباه گرفته شوند.

زمان مراجعه به پزشک

در صورتی که شاهد بروز علائم آلرژی به پنی سیلین هستید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. بسیار حیاتی است که واکنش آلرژیک شما آنالیز گردد تا بدانید بدن شما تنها یک واکنش ساده نشان می دهد و یا احتیاج به درمان وجود دارد.

علت حساسیت به پنی سیلین

آلرژی به پنی سیلین زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن شما دارو را به عنوان یه عامل خطرناک بشناسد. قبل از اینکه سیستم ایمنی بدن بتواند نسبت به پنی سیلین حساس گردد، باید یکبار از این دارو استفاده نموده باشید. بنابراین پس از اولین مرتبه استفاده از پنی سیلین، سیستم ایمنی بدن یک آنتی بادی در واکنش به آن فراوری می نماید.

به همین ترتیب، دفعه بعد که پنی سیلین می زنید، این آنتی بادی های مخصوص، آن را شناسایی می نمایند و سیستم ایمنی بدن مستقیما به آن حمله می نماید. در نتیجه علائم و واکنش هایی را تجربه خواهید کرد که به آن حساسیت به پنی سیلین گفته می گردد.

اولین روبه رویی بدن با پنی سیلین را ممکن است نتوانید تشخیص دهید. برخی شواهد نشان می دهند که تنها مقدار کمی از این ماده در مواد غذایی، می توانند برای سیستم ایمنی بدن کافی باشد تا در برابر آن آنتی بادی فراوری کند.

پنی سیلین و دارو های مشابه

پنی سیلین ها متعلق به یک گروه دارویی ضد باکرتی به نام آنتی بیوتیک بتا - لاکتام هستند. اگرچه مکانیزم های هرکدام از این دارو ها متفاوت است، اما به طور کلی همه آن ها با حمله به دیواره سلولی باکتری ها، آنها را از بین می برند. اگر به پنی سیلین آلرژی دارید، احتمالا بتا لاکتام های دیگر نظیر سفالوسپورین ها نیز می توانند در شما واکنش آلرژیک ایجاد نمایند.

اگر بدن شما نسبت به یک نوع پنی سیلین حساسیت دارید، ممکن است (نه الزاما) این واکنش را نسبت به دریافت سایر انواع پنی سیلین یا برخی سفاسپورین ها نیز نشان بدهد. سایر داروهای مشابه پنیسیلین عبارتند از:

• آموکسی سیلین
• آمپی سیلین
• دیکلوکسا سیلین
• نافیلین
• اکساسیلین
• پنی سیلین جی
• پنی سیلین وی
• پیپرا سیلین
• تیکار سیلین

سفالوسپورین ها نیز عبارتند از:

• سفاکلور
• سفادروکسیل
• سفازولین
• سفادینیر
• سفاتتان
• سفپروزیل
• سفورکسیم
• سفالکسین
• سفپیم

افراد در معرض خطر آلرژی

درحالیکه هرکسی ممکن است نسبت به پنی سیلین حساسیت داشته باشد، چند عامل می توانند خطر بروز این واکنش را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:

• سابقه آلرژی های دیگر مانند آلرژی غذایی یا تب یونجه
• واکنش آلرژیک به سایر دارو ها
• سابقه خانوادگی آلرژی دارویی
• افزایش دریافت پنی سیلین، افزایش دوز های دریافتی، تکرار مصرف یا مصرف بلند مدت این دارو
• برخی بیماری ها مثل ایدز یا ویروس Epstein-Barr با واکنش های آلرژیک دارویی مرتبط هستند

پیشگیری از بروز آلرژی به پنی سیلین

اگر شما به پنی سیلین حساسیت دارید، بهترین پیشگیری، اجتناب از مصرف این دارو است. به منظور پیشگیری از بروز مجددا علائم آلرژی باید به پزشکان را از حساسیتی که نسبت به پنی سیلین دارید، مطلع کنید. اطمینان حاصل کنید که آلرژی به پنی سیلین یا سایر حساسیت های آنتی بیوتیکی در پرونده پزشکی شما درج شده باشد. این موضوع را حتی با دندانپزشک خود نیز در میان بگذارید.

می توانید از دستبند های مخصوص برای هشدار نسبت به حساسیت خود بهره ببرید. این اطلاعات می توانند به درمانگران هنگام یاری رسانی اورژانسی یاری نمایند.

همیشه اپی نفرین اورژانسی را همراه داشته باشید. اگر حساسیت شما باعث آنافیلاکسی یا سایر واکنش های حساسیتی شدید گردد، پزشک شما احتمالا یک سرنگ تزریق اتوماتیک تجویز خواهد نمود.

جمع بندی

بسیاری از افراد نسبت به پنی سیلین و سایر دارو های مشابه آلرژی دارند. بدن این اشخاص هنگام دریافت این داروها، آن ها را عامل خطر شناسایی می نماید و نسبت به آن ها واکنش محافظتی نشان می دهد. از آنجا که حساسیت به پنی سیلین ممکن است زندگی فرد را در معرض خطر قرار دهد، درصورت مشاهده هرکدام از علائمی که در به آن پرداختیم، سریعا به پزشک مراجعه و از آن پس از مصرف این دارو ها جدا خودداری کنید. اگر شما هم به پنی سیلین حساسیت دارید، لطفا در بخش ارسال نظر به ما و سایر مخاطبان خبرنگاران داروهای جایگزینی را که استفاده نموده اید، معرفی کنید.

برگرفته از: mayoclinic